PSA (Prostat Spesifik antijen), erkeklerde mesanenin hemen altında yer alan prostat bezinin epitelyum hücreleri tarafından üretilen ve kana salınan protein yapıdaki enzimdir. PSA testi ise; erkeklerde akciğer kanserinden sonra en sık görülen kanser türü olan prostat kanserinin erken tanısında kullanılan testtir. PSA nın tanısal değeri mevcuttur. Prostat kanseri gibi prostat hastalıklarını göstermede oldukça sık kullanılan ehemmiyetli bir tetkiktir.
Erkeklerde PSA’nın kandaki düzeyi yaş ilerledikçe ve prostat kanserin varlığında artış gösterir. Yaşa bağlı kanda belli oranlarda artan PSA değeri normal kabul edilirken; bu değerlerin üzerine çıkması ise vücutta fazla PSA imalatı olduğu ve bir anormallik vaziyeti düşünülerek kuşkulu bakılmalı ve başka testlerle desteklenmelidir.
Yaşa Göre Normal Kabul Edilen PSA Değerleri
Kandaki PSA değeri 4 ng/ml altında olduğu sürece normal kabul edilmektedir, 4-10 ng/ml aralığında kuşkulu ve 10 ng/ml üzeri ise yüksek kabul edilmektedir. Bilhassa 10-19 ng/ml büyümüş ve anormal prostatı, 20 ng/ml ise ileri derecede anormalliği göstermektedir.
İlerleyen yaşa uygun beklenen PSA düzeyleri;
· 40-49 yaş aralığı 0-2,5 ng/ml
· 50-59 yaş aralığı 0-3,5 ng/ml
· 60-69 yaş aralığı 0-4,5 ng/ml
· 70 yaş ve üzeri 0-6,5 bg/ml
Bu düzeylerin üzerinde PSA belirtileri kuşkuludur ve kişi takipte tutulmalıdır.
PSA Testi Nasıl Yapılır?
PSA testi oldukça kolay bir testtir. Yalnızca test için en az 8 saatlik açlık gereklidir. Aç karnına koldaki rastgele bir damardan bir miktar kan alınarak laboratuara gönderilir ve PSA açısından kan numunesi değerlendirilir.
Kimler PSA Testi Yaptırmalıdır?
PSA testi erkeklerde ilerleyen yaşlarda normal vakitlerde rutin testler ile beraber yapılabileceği gibi spesifik semptom ve yakıntılar varlığında özel olarak da yapılabilmektedir.
PSA testi yapılması şart olan kişiler;
· 50 ve üzeri yaşlarda erkekler
· Ailede prostat kanseri öyküsü olan 40 yaş üzerinde olan erkekler
· Rutin prostat bezi kontrolünde kuşkulu belirtilerin görüldüğü erkekler
· Daimi idrara çıkma hissi olan, sık sık ve kesik kesik idrara çıkan, idrar inkontinansı (idrar tutamama) olan, ağrılı ve sancılı idrar çıkışı olan, idrarda kan görülen erkekler
· Prostat kanserinin erken tanı ve teşhisi için kuşkulu görülen erkekler.
PSA testi neticenine göre PSA değerleri yüksek bulunan erkeklerde prostat kanseri varlığı düşünülmeli ve incelenmeye devam edilmelidir. Lakin kan PSA değerlerinin prostat kanseri dışında yükseleceği vaziyetler da bilinmeli ve bu etkenler varlığında yanlış teşhis konulmaması için test bir müddet sonra tekrar edilmelidir.
PSA’nın Prostat Kanseri Dışında Yüksek Görülebileceği Vaziyetler
· Prostat bezinin iyi huylu olarak (benign) büyümesi.
· Prostatit başka bir deyişle prostat bezinde enfeksiyon varlığı.
· Rektal tuşe olarak da adlandırılan anüsten kontrol sonrası.
· PSA testinden 2 gün öncesine kadar cinsel ilişkide bulunulması.
Yukarıdaki vaziyetlerde PSA değerleri geçici veya kalıcı olarak yükselebilmektedir.
EmoticonEmoticon